Ek mali yükümlülük, yerli üreticinin korunması amacıyla ithalat kaynaklı herhangi bir vergi kaybının söz konusu olması halinde vergi kayıplarının önlenmesi amacıyla, bahsi geçen eşyanın ithalatı gümrük vergisinin dışında benzer bir etki oluşturan ek mali yükümlülük uygulamasına tabi tutulmasıdır. Gözetim Uygulamasına benzeyen ek mali yükümlülük de ithalatı kısıtlayan önlemler arasında bulunmaktadır.
Esas amacı uluslararası ticaretin daha da gelişmesi ve çok daha serbest bir hale gelmesi olan Dünya Ticaret Örgütü’nün antlaşmasını imzalayan ülkelerin, bu anlaşmanın hükümleri içinde ya da ülkeler arası oluşturulmuş olan gümrük birliği veya ikili serbest ticaret anlaşmaları hükümleri gereğince, gümrük vergilerinde herhangi bir değişiklik yapmaları oldukça zordur. Bu sebeple yerli üreticinin her anlamda korunması ya da ithalat kaynaklı oluşabilecek vergi kayıplarının önüne geçmek adına, bahsedilen uluslararası anlaşmaların dışına çıkmamak şartıyla, ticareti yapılan eşyanın ithalatı sırasında ek mali yükümlülük uygulamasına girmesinde bir sakınca yoktur.
İhracat işlemlerinde çok farklı kapsamlarda, birçok ödeme ve harcama yapılması kaçınılmazdır. Bu ödemelerin en başında ise her zaman için gümrük vergisi gelmektedir. Gümrük vergileri genelde koruma önlemleri çerçevesinde isimlendirilirken, aslında bu vergiler yapılan ticaretin önüne geçen en önemli faktörler arasında yer alıyor. Bu sebeple Dünya Ticaret Örgütü tarafından gümrük vergileri belirli kurallar kapsamında uygulanmaya devam etmektedir. Dünya Ticaret Örgütüyle beraber, Türkiye Gümrük Birliği’ne de katılmıştır.
Bu yüzden Türkiye’nin Avrupa Birliğine üye olmuş ülkelerden yapılan ithalat uygulamalarına tek taraflı olarak gümrük vergisi işleme imkânı yoktur. Avrupa Birliğine üye olan ülkeler tarafından yapılmış olan ithalatların belirli bir oranda vergilendirilmesi söz konusu olsa bile, diğer ülkeler tarafından üretilmiş olan ürünlerin, Avrupa Birliği’ne üye olan ülkelerin üzerinden ithalinden dolayı oluşan bir takım zafiyetlerin önüne geçmek için farklı vergilendirme uygulamaları kullanılmaktadır. Bu noktada en sık kullanılan sistem ek mali yükümlülük ve ilave gümrük vergileridir.
Avrupa Birliğine üye olmayan ülkeler tarafından üretilen ancak ithalatını Avrupa Birliğine üye olan ülkelerin yaptığı ürünlerde yaşanması muhtemel olana vergi açıkları ve farklı zafiyetlerin önüne geçmek için alınan önlemlerin en başında ek mali yükümlülükler gelmektedir. Dünya Ticaret Örgütü’nün Koruma Önlemleri Anlaşması kapsamında, belirli toleransların uygulandığı ek mali yükümlülük sayesinde, vergi ödemelerinde oluşma ihtimali olan zafiyetlerin önüne çok daha rahat bir şekilde geçmektedir.
Anayasa’da bulunan 73. Madde, genel itibariyle vergi uygulamaları ve mali yükümlülüklerin korunması için düzenlenmiştir. Harç, vergi ya da buna benzer tüm mali yükümlülüklerin değiştirilmesi, korunması ya da direkt olarak kaldırılması 73. Madde kapsamında gerçekleştirilmektedir. Anayasa’da yer alan 167. Madde kapsamında ise dış ticaret işlemleri sırasında uygulanan tüm harç, vergi, resim gibi mali yükümlülüklere ek olarak alınan kesinti, fon, vergi gibi paylar da ek mali yükümlülük şeklinde isimlendirilmektedir.
Son yıllarda Cumhurbaşkanı’nın kararı ile ithalat ve dış ticaret söz konusu olduğunda, pek çok farklı ürüne ilave gümrük vergisi ve ek mali yükümlülük uygulaması getirilmeye devam etmektedir. İlave gümrük vergisi ve ek mali yükümlülük ödemeleri, her ne kadar kâğıt üzerinde farklı isimler adı altında ödenen tutarlar olarak görülse bile, bu iki yapılan harcama da Anayasada yer alan aynı madde temel alınıp oluşturulmaktadır.
Bu yüzden her ne kadar isimleri farklı olsa da bu vergiler temelde aynı işlevi yerine getirmek için düzenlenmektedir. İlave gümrük vergisi ve ek mali yükümlülükler arasındaki en temel fark, ek mali yükümlülüğüne esasında bir vergi şeklinde değerlendirilmesidir. Bu sebeple gümrük vergisi muafiyeti ve buna benzer uygulamalardan faydalanılarak ithalat yapılan ürünlerin ek mali yükümlülük ödemelerini mutlak surette gerçekleştirmesi şarttır. Ek mali yükümlülüklerin ödemelerinin yapılmaması halinde, Gümrük Kanunu 234’üncü maddesi gereğince, ek mali yükümlülüğün 3 katına varan para cezalarına çarptırılması kaçınılmazdır.
Ek mali yükümlülük, yukarıda da bahsedildiği üzere ithalat işlemleri sırasında herhangi bir vergi kaybı yaşanmaması ve dengelenmesi, yerli üreticilerin bu sayede korunmasını hedefleyen bir vergi türüdür. İthalatta Korunma Önlemleri çerçevesinde değerlendirilen ve telafi edici bir vergi türü olarak bilinen ek mali yükümlülük, yerli üretici ve ülke ekonomisinin korunması açısından büyük bir öneme sahiptir.
Ek mali yükümlülük hesaplanması, her ülke için birbirinden farklıdır. Bundan dolayı, ürün ithal edilmeden önce ek mali yükümlülük kapsamında ne kadar ödeme yapılmasının şart olduğu, ürünün menşe ülkesine ve hangi ülkeden getirilmiş olduğuna dikkat etmekte fayda vardır. Ek mali yükümlülük vergisinin kıyasla daha düşük tutulduğu ülkelerden ihracat yapmak, uzun vadede işletmelerinin giderlerinin büyük oranda düşmesini sağlayacaktır. Ancak bu aşamada ürünün menşe ülkesi ve ithal edildiği ülke göz önünde bulundurulmalı ve çeşitli hatalar yapmamaya dikkat etmek gerekir.
Ek mali yükümlülük hesaplaması, diğer ülkelerden tahsil edilmiş olan Gümrük Vergisi Oranı ile gelişmekte olan ülkelerden alınan Gümrük Vergisi Oranı arasında yer alan fark kadar ek mali yükümlülük vergisi ödenmesi şarttır. Ürünün ithal edildiği sırada ödenmesi gereken ek mali yükümlülük vergisi oranının hesaplanması için standart olan gümrük vergisi ile henüz gelişmekte olan ülkelere uygulanan gelir vergisi oranının birbirinden çıkarılması vergi hesaplaması için yeterli olacaktır.
Gümrük vergisi, dış ticaret uygulamaları sırasına iki ya da daha fazla ülke arasında geçen bütün veya hizmet geçişleri sırasında ödenmesi şart olan ücretler olarak bilinmektedir. Bir ülkenin sınırları içerisinde başka bir ülkeye ihracat yapılması durumunda, karşı ülkeye malın geçişi için gümrük vergisi adı altında bir ücret ödenmelidir.
Gümrük vergisi, her ürün, hizmet ve mal grubu için farklı oranlarda belirlenmiştir. Bununla beraber kitap ve buna benzer ürünlerin, basılı yayın araçlarında gümrük vergisi uygulaması yoktur. Gümrük vergisi, tüm ülkelerde ülke ekonomisi açısından çok büyük bir gelir kaynağı olarak nitelendirilebilir. Dış ülkelerde daha uygun fiyat aralıklarında üretilen ürünlerin, ülke sınırlarına çok daha ucuz fiyatlarda giriş yapması ve yerli üreticiyle kıyaslandığından daha uygun fiyatlara satılmasının yaratabilmesi muhtemel olumsuz etkilerin önüne geçmek için çok önemlidir.
Ek mali yükümlülük, tüm ithalat işlemlerinde tahsil edilmesi mecburi kalmamakla birlikte gümrük vergisi neredeyse her ithalat işleminde mutlaka ödenmesi gereken bir vergi türü olarak karşınıza çıkmaktadır. Ek mali yükümlülük vergileri genellikle Hindistan, Pakistan, Vietnam, Ukrayna gibi normal şartlarda daha yüksek gümrük vergi oranlarına sahip olan meşeli ülkelerin, Avrupa Birliği’ne üye olan daha düşük gümrük vergisine sahip olan ülkeler üzerinden ithal edilmesi durumunda geçerli olmaktadır.
Bu gibi hallerde gümrük vergilerinden ortaya çıkabilen kayıpların karşılanması amacıyla standart olan gümrük vergisi ile gelişmek üzere olan ülkelere uygulanan gümrük vergileri arasında oluşan fark, ek mali yükümlülük ödemesi şeklinde ithalat işleminin sonuna gelindiğinde ödenmesi gerekir. Ek mali yükümlülük ödemesini zamanında yapmamak, sonraki durumlarda yaklaşık 3 katı ceza ödemesi mecburiyetini doğuracaktır.
Gümrükleme işlemleri, güvenli ve sorunsuz bir şekilde yürütülmesi gereken önemli uygulamalardır. Bu nedenle tercih ettiğiniz gümrükleme firmasının sizin beklentilerinize, istek ve ihtiyaçlarınıza önem verdiğinizden emin olmak, kaliteli bir hizmet için son derece önemlidir.
Ercan Gümrükleme, bu anlamda uzun yıllara dayanan çalışma tecrübesi sayesinde her türlü sorununuza akılcı çözümler sunarak ticari anlamda her geçen gün olumlu anlamda gelişmesini sağlamaktadır. Firma olarak müşteri memnuniyetini çok önemserken, her geçen gün değişmeye ve gelişmeye devam ediyoruz.
Uzman kadrosu ile gümrük işlemlerinizi sizin adınıza organize eden Ercan Gümrükleme, nitelikli çalışmalarıyla rakiplerini geride bırakmış güvenilir bir firmadır. Sizde gönül rahatlığıyla, üst düzey kalite standartlarında bir hizmet deneyimini yaşamak için hemen web sitemizi ziyaret edebilirsiniz. Ercan Gümrükleme, gümrük müşavirliği söz konusu olduğunda emin eller olmaya devam ediyor.