Ticaret, insanlığın ilk zamanlarından beri insan hayatında olan bir süreçtir. Ticaretin birçok parçası vardır. Gümrük de ticaretin en önemli parçalarından biridir. Gümrükte bir ülkeye giren ve çıkan malların kontrolü yapılır. Dolayısıyla bir kamu kurumudur. Bu yüzden gümrük süreçleri son derece detaylıdır.
Gümrük, bir ülkeye girecek ya da çıkacak olan eşyaların ya da her türlü malın denetlenmesinin yapıldığı kamu kurumudur. Gümrüklerde birçok giriş ve çıkış denetlenir. Aynı zamanda burada çeşitli gümrük vergileri alınır.
Gümrükler, kara sınırlarında, limanlarda ve hava yollarında bulunur. Bu sayede bir ülkeye giren tehlikeli ürünleri de kontrol etme imkanı sağlar. Gümrükte süreç birçok şekilde ilerler. Bu yöntemlerin öğrenilerek gümrük işlemlerinin doğru şekilde ilerlemesi sağlanır.
Gümrük, ülkeleri n güvenliği açısından da oldukça önemlidir. Gümrük kontrollerinin doğru ve eksiksiz yapılması ise ülkeye giren malların da kontrolü yapılmış olur. Böylece ülkeye tehlikeli ve zararlı maddelerin girmesi, ticareti ya da satışı önlenmiş olur.
Ülkeye giren ürünlerin prosedüre uygun olarak girmesi ile o ürün ülkede serbest dolaşım hakkı, ticaret ve satış hakkı kazanır. Bu yüzden kara, hava ve deniz gümrüklerinin önemleri son derece fazladır.
Her ülkeye giren ürünler ve eşyalar gümrüklerde denetlenir. Burada kanunlara göre çeşitli prosedürler uygulanır. Bu prosedürler temel olarak bir ürünün gümrük kurallarına tabi tutularak kontrol edilmesi, serbest bölgeye alınması, imhası, ihraç edilmesi ve yeniden gümrüğe bırakılması süreçlerini içerir. Bu süreçler birçok uygunluk belgesini, izni ve çeşitli evrakları içerir. Bunlar tamamlandıktan sonra ürün dış ticarete uygun hale gelir.
Gümrükten girecek ya da çıkacak olan ürünlerin çeşitli prosedürleri vardır. Malın ithalatçı firmaya teslim edilme anına kadar birçok süreç işler. Bunlar temel olarak şu adımlardan oluşur:
Bu süreçler tamamlandıktan sonra ilgili ürünün gümrük süreci de tamamlanmış olur. Bu süreçlerde yaşanan herhangi bir sorunda eksikliklerin düzeltilmesi talep edilebilirken, yaşanan duruma ya da eşyadaki fiziki duruma göre yasal işlem de başlatılabilir.
Bir ürünün ya da eşyanın gümrükten geçirilmesi için önce proforma faturasına uygun bir şekilde nakliyeciye teslim edilmiş olması gerekir. Bir nakliye sözleşmesinin de olması gerekir. Malın türüne ve gelme şekline göre bir karnenin doldurularak gümrükte sunulması için hazırlanmış olması gerekir. Malın eğer sigortası varsa, sevkiyatın sigorta işlemleri tamamlandıktan sonra yapılmış olması gerekir.
Aynı zamanda malın bedeli için de verilen taahhüdün yerine gelmiş olması gerekir. Malın gümrüğe getirilmesi, indirilmesi, teslim edilmesi ve yeniden yüklenmesi gibi aşamalarda kolaylık sağlaması açısından ön hazırlığın yapılmış olması gerekir. Tüm bunlar, gümrük sürecinin başarılı yürümesi için yapılan yalnızca ön hazırlıklardır.
Tır karnesi de denen, ilgili ürünün ya da eşyanın tüm bilgilerini içeren evrağın sunulması ile gümrük süreci başlar. Bu evrakların öncelikle boşaltma kurallarına ve prosedürlerine uygun olması gerekir. Bu belgeler ve boşaltma belgeleri detaylı bir şekilde karşılaştırılır. Herhangi bir fazlalık ya da eksiklik olması durumunda gümrük idaresi bunun yasal sürecini başlatır.
Gümrük bölgesine ulaşan eşya, sundurma da denilen ilgili alana indirilir. Malın türüne göre mala araç üstü işlem de denilen araçta muayene işlemi yapılabilir. Eğer eşyanın türü araç üstü muayene gerektirmiyorsa eşya indirilir. Bu işlem için önce araç üstü muayene dilekçesinin verilmiş olması gerekir.
Belgelerle birlikte malın sundurmaya getirilmesinin ardından beyanın yapılması başlar. Buraya indirilen eşya beyan henüz yapılmadıysa dört ay kadar, beyan yapıldıysa da iki ay kadar sundurma bölgesinde kalabilir.
Bu sürede hala beyanı yapılmayan eşya olursa tasfiye işlemleri başlatılır. Deniz yolu ile gelenler 45 gün, kara yolu ile gelenler ise 20 gün içerisinde beyanda bulunmalıdır. Beyan sonrası 30 gün içerisinde ise tüm vergilerin tahsil edilmesi gerekir.
Ülkemizde serbest bölgeye girmesi istenen mallar olabilir. Bu malların yazılı olarak beyan edilmesi ve ilgili belgelerle uyumlu olması gerekir. Kontrol edilen belgelerde eksiklik ya da uyumsuzluk çıkmazsa, beyanname kabul edilir.
Gümrük idaresi defterine kaydedilen beyanname, ilgili gümrük memuru tarafından imzalanır ve mühürlenir. Eğer bir eksiklik varsa, bunların tamamlanması için eşyanın sahibine ya da muhatabı olana teslim edilir. Gümrük beyannamesi, gümrük sürecinin en önemli aşamasıdır.
Gümrük beyannamesi onaylanan ürünlerin ya da eşyaların gümrük izni alma olasılığı artarken, beyannamesi onaylanmayan eşyalarda eksikliklerin düzeltilmesi gerekir. Bu sayede eksik ya da yanlış evraklarda düzelme yapılır ve sürecin doğru şekilde işlenmesi sağlanır.
Gümrük memurunun beyannameyi onaylamasından sonra sıra eşyanın muayenesi ya da kontrolüne gelir. Burada eşya ile ilgili tüm vergi işlemleri başlatılır. ÖTV, KDV, gümrük vergisi, resim ve harçlar işlemleri memur tarafından başlatılır. Bu vergi işlemleri bilgisayar üzerinden otomatik olarak yapılır. Eğer herhangi bir vergi muafiyeti varsa bu da memur tarafından kontrol edilir.
Ardından bilgisayarda tahakkuk ettirilen vergiler, çıktı alınarak gümrük müşavirine verilir. Ardından da gümrük vergisi izleme defterine kaydedilir. Burada gereken evrak kontrollerine ek olarak fiili ve fiziki kontrol de yapılır.
Gümrük vergilerinin tahakkuku yapıldıktan sonra da yükümlü ya da muhataba verilir. Vezneye ya da yetkili bankaya ödemesi yapılması sağlanır. Burada bir problem yaşanması, ödemenin yapılması ya da eksiksiz yapılması durumunda ürün gümrükten geçiş iznini alamaz ve gerektiğinde yasal süreçler başlar.
Özel tüketim vergisi, katma değer vergisi, gümrük vergisi gibi gereken vergi ve harçların ödenmesi ya da ilgili eşyanın bu vergilerin bir kısmından ya da tamamından muaf olması durumunda da ilgili evrak düzenlemesi buna göre yapılır.
Tüm bu aşamaların eksiksiz şekilde tamamlanması ya da ortaya çıkan eksikliklerin giderilmesi ile gümrük süreci tamamlanır. İthal edilen mal ya da eşya, tahakkuk eden vergilerle birlikte gümrük vergilerinin ödenmesi ya da teminat gerektiren konuların teminata bağlanmasının ardından gümrük müşavirine teslim edilir.
Gümrük idaresinde işlemleri tamamlanan ve teslim edilen mal artık serbest dolaşım izni almış olur. Böylece firma malı gümrük bölgesinden sorunsuz olarak çıkarabilir. Ardından ilgili eşya için ithalat dosyası kapanır.
Sektörde yer alan birçok gümrükleme şirketi vardır. Bu şirketlerden biri olan Ercan Gümrükleme, sizler için ürünün ihracat ya da ithalat aşamalarının sorunsuz şekilde ve mümkün olan en kısa sürede tamamlanarak geçmesini sağlar.
Ercan Gümrükleme, bu işi dolaylı temsil yoluyla yapar. Yani başkasının malını, başkası adına takip ederek süreci yürütür. Ticaret Bakanlığı tarafından alınan yetkiler doğrultusunda, başarılı şekilde gümrükleme hizmeti veren Ercan Gümrükleme, kısa sürede sektörde ciddi başarı elde etmiş ve birçok başarılı hizmet vermiştir.