Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi risk yönetimi amacıyla kullanılan bir sistemdir. Güvenlik, teknik mevzuata uygunluk ile kalite açısından üreticiyi ve tüketiciyi korumak amacıyla gerçekleştirilen ithalat ve ihracat denetimlerinin risk esaslı olarak elektronik ortamda yapılmasıdır. İhracat ve ithalat işlemlerinde yasal yükümlülüklerin ve gümrük mevzuatının yerine getirilmesini de kontrol eder. Risk esaslı kontrol sistemi, işletmelerin dış ticaretteki risklerini minimize etmelerine yardımcı olur ve işlemlerin hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Tareks web tabanlı bir yazılımdır.
Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi'nin amacı, ithalat ve ihracat işlemlerinde olası riskleri belirlemek ve yönetmektir. Bu sistem, işlemlerin gümrük vergileri, diğer vergiler, cezai işlemler ve diğer hukuki yükümlülükler gibi risklerinin önceden takibini ve yönetilmesini sağlar. Sistem aynı zamanda, ihracat ve ithalat işlemlerinde yasal yükümlülüklerin ve gümrük mevzuatının yerine getirilmesini de kontrol eder. Risk esaslı kontrol sistemi ile işletmeler, dış ticaretteki risklerini minimize etmeyi ve işlemlerin verimli ve hızlı bir şekilde yürütülmesini sağlamayı hedefler.
Tareks almak için bakanlığın web sitesine giriş yapılarak, e-imza kısmına giriş yapılmalıdır. İthal edilecek ürünün bilgileri eksiksiz girilmelidir.
Tebliğdeki MADDE 4 – (1) Ek-1’de yer alan yönetmelikler kapsamında olan ve Ek-2’de belirtilen ürünlerin ithalat denetimi ile ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre yapılır. (2) Bu Tebliğ kapsamı ürünleri ithal etmek isteyen firmaların, 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS’te tanımlanması ve firma adına TAREKS’te işlem yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması gerekir.
Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi öncelikle ithalatta ürün güvenliği denetimine tabi tutulan kişisel koruyucu donanım, oyuncak, yapı malzemeleri, telsiz, tıbbi cihaz, telekomünikasyon terminal ekipmanı, akümülatör ve pil gibi sanayi ürünleri ile ithalatta ve ihracatta kalite denetimine tabi tutulan tarım ürünlerini kapsamaktadır. (1) A.TR Dolaşım Belgeli olduğu kullanıcı tarafından TAREKS beyan edilen ürünler için ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
Tareks uygulamaları geleneksel olarak yapılmasını değiştirmektedir. İhracat ve ithalat aşamasında her partinin fiziki olarak denetleme yapılmasına son vermiştir. Bu uygulamayla birlikte ilgili kamu kuruluşları ile belirlenen kıstaslara göre, ürünlerden riskli olanlar elektronik ortamda Tareks tarafından belirlenecek ve gerçekleştirilen fiziki denetimler bu ürünler üzerinde yoğunlaştırılacaktır.
Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi, firmalar tarafından dış ticaret faaliyetlerini yönetmek üzere kullanılabilir.
Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi uygulaması, dış ticarette işletmelerin daha etkin bir risk yönetimi sağlamalarına yardımcı olacaktır ve dış ticarette olası zararları minimize etmelerine yardımcı olacaktır.
Risk analizi MADDE 8 – (1) Kullanıcıların TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler çerçevesinde, fiili denetime yönlendirilen ürünler TAREKS aracılığıyla yapılacak risk analizine göre belirlenir.
(2) Risk analizinde kullanılacak kriterler, gerektiğinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TSE ve ilgili diğer tarafların da görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(3) TAREKS ve Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi Bilgi Sistemi (PGDBİS) arasında veri akışının sağlanmasıyla, bu Tebliğ kapsamı ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi ile ithalat denetimlerine ilişkin verileri PGDBİS üzerinden paylaşılır.
(4) Risk analizi sonucunda fiili denetime yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
(5) Risk analizi sonucunda fiili denetime yönlendirilen riskli ürünlerin ithalat denetimleri ilgili yönetmelik veya yönetmeliklere uygun olarak TSE tarafından yapılır.
MADDE 9 – (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler için Ek-3’te belirtilen belgeler, firma adına yetkilendirilen kullanıcı tarafından başvuru günü dâhil iki iş günü içerisinde elektronik ortamda TAREKS’e yüklenir. Firmanın başvuru sırasında TAREKS’te talep etmesi halinde sistem tarafından ilave süre verilir. İlgili belgelerin kullanıcı tarafından sisteme süresi içerisinde yüklenmemesi halinde başvuru iptal edilir.
(2) Fiili denetim esnasında aranacak kriterlerin tespitinde ihtiyaç duyulması halinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından görüş alınır.
(3) Firmalardan gerektiğinde ilave bilgi ve belge istenebilir.
(4) Fiili denetim sonucunda ilgili mevzuata aykırılık tespit edilmemesi ya da ürünün kapsam dışı olduğunun tespiti durumlarında, ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası oluşturulur.
(5) İlgili mevzuata aykırılık tespit edilmesi veya ithalatçıdan talep edilen ek bilgi ve belgelerin süresi içerisinde TAREKS’e yüklenmemesi durumunda fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve sonuç TAREKS’te ilan edilir.
(6) TAREKS’e yüklenen, ancak ilgilisince düzenlenmediği anlaşılan AT Uygunluk Beyanı veya test raporunun tespiti halinde, diğer şartlar uygun olsa dahi fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve sonuç TAREKS’te ilan edilir.
4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 2013/4284 sayılı Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararı’nın ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uyarınca öngörülen cezalar uygulanır.
MADDE 13 – (1) Bu Tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, sahte belge kullanan veya ibraz edenler veya belgede tahrifat yapanlar hakkında, 4703 sayılı Kanun, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 2013/4284 sayılı Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uygulanır.
(2) TAREKS üzerinden yürütülen denetimlerde, ilgili mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin uygulamalara aykırı hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre belirli bir süre askıya alınır, firmanın denetim başvuruları belirli bir süre ve/veya oranda fiili denetime yönlendirilir. Bu yaptırımlar uygulanırken belirlenen süreler ve denetim oranları, firmanın başvuru sıklığı, varsa önceki ihlalleri ve/veya ürünün niteliği gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.
Ercan Gümrük Müşavirliği ile gümrükleme işlemleri ile ilgili tüm hizmetleri en güzel koşullarda alabilirsiniz. Tareks ile ilgili tüm detayları size güvenli bir şekilde sunuyoruz. Ercan Gümrük Müşavirliği olarak doğru adımlar atmanızı sağlayarak uzun yıllar boyunca yanınızda olmayı hedefliyoruz.